"تجزیه و تحلیل بیومکانیکی فنون وو وی کونگ فو"

(بررسی علمی ضربه مشت)

(بخش اول)

مفاهیم اولیه

علم بیومکانیک در هنر رزمی وو وی کونگ فو با نیروهایی که بر بدن وارد می شوند و اثرات متقابلی که این نیروها بوجود می آورند سروکار دارد. دانش و آگاهی از قوانین بیومکانیک باعث استدلال منطقی  حرکات  وو وی کونگ فو می شود و کارآمد بودن و علمی بودن این هنر زیبا را بر همگان روشن می نماید.

بطور کلی، بیومکانیک با تجزیه و تحلیل حرکات انسانی،ساختار و کار سیستم عضلانی- استخوانی بدن و اصول مکانیکی که درباره حرکات انسان بکار می روند و تجزیه و تحلیل تکنیک های ورزشی سروکار دارد.

چابکی:

توانایی تغییر شکل کل یا بخشی از اندام های بدن بصورت ارادی و یا غیر ارادی در کوتاهترین زمان ممکن است. این مهارت با تمریناتی که در برنامه های آموزشی گنجانده شده است تقویت می گردد.

انعطاف پذیری:

عبارتست از قابلیت کش سانی و توانایی کشش عضله، زردپی (تاندون)، رباط (لیگامنت) و بافت همبند که دامنه حرکات مفاصل به آن وابسته است. تمرینات انعطافی در هنر وو وی کونگ فو برگرفته ازروش چی کنگ می باشد که به شکل کاملا اصولی انجام می گیرد.

استقامت:

عبارتست از مقاومت کل یا دستگاه خاصی از بدن یا موضوع خاصی از دستگاه ماهیچه ای در برابر فشارهایی که بر آن وارد می آید. در وو وی کونگ فو تمرینات استقامتی خاصی برای این مهم طراحی شده است که از جمله آنها می توان به  اجرای فرم سیونیم تائو در حالت نشست اسبی اشاره کرد.

قدرت:

عبارتست از توانایی بدن یا عضوی از بدن برای اعمال نیرو. قدرت به نیروی مرکب از انقباض عضلاتی که حرکت را ایجاد می کنند، توانایی هماهنگ کردن عضلات موافق، مخالف، خنثی کننده و پایدار کننده و بهره  مکانیکی از اهرم ها بستگی دارد. در هنر وو وی کونگ فو نحوه ی استقرار و جهت اعمال نیرو در افزایش قدرت دخیل می باشد.

تعادل:

عبارتست از حفظ و نگهداری بدن به طور ارادی در یک حالت دلخواه و در وضعیت های مختلف. هر چه مرکز ثقل یا گرانیگاه (مرکز ثقل یک جسم، نقطه ای از آن جسم می باشد که صرف نظر از وضعیت قرارگیری آن،محل تقاطع سه صفحه اصلی بدن- سهمی،عرضی و افقی است که بردار نیروی وزن از آن نقطه عبور کرده و جسم در حالت تعادل قرار می گیرد و بطور طبیعی با تغییر وضعیت بدن جابجا می شود) به قاعده (سطح اتکا) نزدیک تر باشد ومساحت سطح اتکا افزایش یابد، پایداری تعادل بیشتر خواهد شد (حالت نشست اسبی ). هنرجوی وو وی کونگ فو با فرگیری نشت Jing Ma (پاها هم عرض شانه ها باز می شوند و پنجه های  هر دو پا اندکی به سمت داخل متمایل می گردند به نحوی که مرکز ثقل در داخل و عمود بر سطح اتکا قرار می گیرد) در ابتدای مراحل  آموزشی و با شناخت اهرم هایی که در پایداری این نشست دخیل هستند، الفبای تعادل را می آموزد.

نیرو:

عبارتست از آمادگی عضله یا دسته ای از عضلات برای وارد کردن حداکثر فشار یا زور بر حریف به نحوی که حریف به حداکثر جابجایی یا فاصله برسد (نیرو از حاصلضرب جرم جسم در شتاب بدست می آید). برای آن که نیرو هرچه بیشتر موثر واقع شود,باید در جهت حرکت بکار گرفته شود. در این حالت نیرو بطور موثری عمل می کند و با مصرف انرژی کمتر فن مورد نظر اجرا می شود. (یکی از قوانین وو وی کونگ فو در اجرای تکنیک ها و تاکتیک ها این مهم می باشد: زمانی که حریف قصد هل  دادن دارد و نیروی مضاعفی را وارد می کند به جای مقاومت کردن او را می کشیم و به خارج از محدوده ی بدنی خود پرتاب می کنیم  و زمانی که حریف قصد کشیدن را دارد این بار نیز به جای مقاومت  او را هل می دهیم).

(بخش دوم)

" بررسی علمی  ضربه مشت در هنر رزمی وو وی کونگ فو "

جهت بررسی ضربه مشت از فرمول فيزيكي قدرت ضربه F=M.V/S بهره می گیریم که  در آنF  نيرو،M  جرم ضربه ‌زننده، V  سرعت و S سطح مقطع تماس مي‌باشد.

تفهیم فرمول فوق را با مثالی آغاز می کنیم:

 گلوله ای را در نظر بگیرید که می خواهد به کمک اسلحه شلیک شود. برای تاثیر بیشتر گلوله، جرم مرمی  فشنگ با استفاده از فلزاتی سنگین مانند سرب افزایش می یابد (با انتقال وزن و مركز ثقل بر روي ضربه، مي‌توان موجب افزايش جرم مؤثر و در نتيجه توليد قدرت بيش‌تر شد) و با افزایش مقدار و کیفیت باروت سرعت و برد آن چندین برابر می شود و تیز بودن نوک گلوله ( کاهش سطح مقطع تماس) نیز سبب نفوذ آن و شکفتن هدف مورد نظر می گردد. تاثیر ضربه مشتی که به سمت هدف نواخته می شود، به مهارت شخص در اجرای آن بستگی دارد. اگر هنگام ضربه مشت، اجرای آن را با ادامه دادن و باز کردن  بازو به اتمام برسانیم، این کار به ضربه مشت حداکثر سرعت و شتاب را می دهد (در گلف و تنیس) و نیروی حاصل از ضربه  سبب پرتاب شدن حریف می گردد.

اما برای اینکه ضربه شکل برنده و خرد کننده  داشته باشد (مشت انفجاری)، نباید به هیچ وجه حرکت ادامه پیدا کند، بلکه باید همانند نیش کبرا پرتاب شود (شوک لحظه ای) و سپس بی درنگ به عقب برگردد.

این روش در برخی سبک های رزمی که بر روی شکستن اجسام تمرکز دارند، بکار می رود. در این سبک ها مشت برای کمتر از چند هزارم ثانیه با قالب (جسمی که عمل شکستن بر روی آن صورت می گیرد) تماس می یابد و سبب می شود قالب با انعکاس شکافته شدن درهم شکند.

اما ضربه مشتی که پس از برخورد با هدف حرکتش را ادامه می دهد، نوسانی را که در هدف اتفاق می افتد را تا حدودی خفه می کند، اما ضربه انفجاری و برنده با عقب کشیدن دست در لحظه آخر، اجازه می دهد تا نوسان آزادانه ادامه یابد.

کاستن از سطح مقطع تماس (وارد کردن ضربه به شکلی که انگشت اشاره و انگشت وسط، جلوتر از سایر انگشتان قرار گیرد و یا ضربه با نوک پنجه به شکل فرم بیوجی) سبب نفوذ بیشتر ضربه شده و در مقابل افزایش سطح مقطع تماس موجب پخش شدن نیرو، پرتاب شدن حریف و کاهش نفوذ می گردد. البته با داشتن مهارت می توان ضربه ای اجرا کرد که هم انفجاری و هم پرتابی باشد.

سی فو شایان فر